Expositie tekeningen lijn 11 in pulchri studio
19 juli tm 13 september 2023
Lijn 11
Een Haagse idylle
Lijn 11 was zijn muze. Pulchri zijn schrikbeeld. Kunst zijn duivel. Zijn vader was souffleur. Zijn naam: Evert de Bruin.
Eind jaren zestig studeerde Evert aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Begin 1977 figureerde ik in Maria Stuart. Na afloop van elke voorstelling in de Koninklijke Schouwburg een glas in de Posthoorn. Een klein groepje aan altijd hetzelfde tafeltje rechtsachter in de hoek tegen de bar. In de Posthoorn leerde ik Evert kennen. Hij zat in een ander hoekje. Dichtbij de toiletten. Op een avond sprak hij mij aan. Ik was jong. Hij een tiental jaren ouder. Evert, altijd dronken, of minstens aangeschoten. Een aardige man. Hij wilde niks van me. Het is daar, in de Posthoorn, dat Evert mij vertelde over zijn leven. Hij sprak als een oude man. Het leven achter zich.
Lijn 11, de idylle die ik schreef en illustreerde, is het verhaal van Evert. Naarmate mijn leven vorderde werd zijn droom de mijne. Zijn gedroomde kunstwerk, het tableau roulant ‘Onmogelijk Eindig’ wilde ik schetsen in woord en beeld. In die jaren schreef ik (zo af en toe) in een schriftje wat mij zoal overkwam. Gelukkig maar. Veel van wat Evert oreerde vond ik terug in dat schriftje.
‘Judith, meisje. Kunst fügt Ihnen und den Menschen in Ihrer Umgebung erheblichen Schaden zu!‘
Tja, dat ik dat maar wist. Evert eindigde elk gesprek met deze waarschuwing. Na een korte stilte besloot hij met : ‘Eberhard Braun’. Zijn vuist knalde op de tafel.
Evert voelde zich onveilig in de Haagse kunstwereld. Pulchri imponeerde hem. Maakte hem onzeker. Het podium van de Haagse kunstkliek dat was Pulchri, voor Evert.
‘Weet je wat kunst mist, Judith? Geluid. Geur. Je moet het leven horen, en ruiken. Stinken moet het! Een koe in de wei of een stip met een lijn. Om het even wat. Wij moeten de zinnen prikkelen, Judith!’
Smalend vroeg hij wat ik met dat groepje luidruchtige acteurs moest. ‘Dat stel aan hun privétafeltje.’ Mijn rol als figurante interesseerde hem niet veel. Hij wilde weten of het hok er nog was. Het benauwde gangetje onder de grond naar het hok waar zijn vader avond na avond doorheen ging. Of ik het brandscherm had gezien. Of ik de tekst kende die daar geschreven stond. Elck die hier sit bedencke dit: is onraed daer, dreigt soms gevaer, kalm het huys verlaet ghij syt …op straet. Of ik weleens beneden in de loge, links van het toneel, had gezeten.
Eén keer liep ik met Evert over het Lange Voorhout. Langs Pulchri. De lichten waren uit. Bij Couperus bleef hij staan. ‘Deze man, deze grote schrijver, gaf mij de vonk. Wist je dat hij vaak in de schouwburg kwam. Dat hij zich graag verkleedde, om te poseren in een tableau vivant? Het is deze man die mij mijn tableau roulant in de oren fluisterde. Mijn ‘Onmogelijk Eindig’.
De tekeningen die u nu in Pulchri Studio kunt zien zijn de beelden bij het verhaal van Evert. Evert de Bruin.
Judith Schiks Breda, juli 2023
